W dniu 8 listopada 2024 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej przyjął nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy, przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, został skierowany do dalszych prac w Senacie.
Cel nowelizacji
Przyjęte zmiany mają na celu przyspieszenie transformacji energetycznej Polski oraz dostosowanie krajowych przepisów do wymogów prawa unijnego. Nowelizacja dotyczy czterech kluczowych obszarów:
- Zapewnienie zgodności z prawem Unii Europejskiej – w tym dostosowanie przepisów do wytycznych CEEAG (wytyczne UE w zakresie pomocy państwa na cele związane z ochroną klimatu i energią).
- Skrócenie procedur administracyjnych – szczególnie w zakresie instalacji fotowoltaicznych, magazynów energii i pomp ciepła, co pozwoli skrócić czas procedur inwestycyjnych z obecnych 356–416 dni do 149 dni.
- Zmiany w systemie rozliczeń prosumentów – wprowadzenie elastyczności w wyborze systemu rozliczeń (net-billing miesięczny lub godzinowy) oraz dodatkowe korzyści dla prosumentów.
- Porządkowanie przepisów – uwzględnienie zmian wynikających z wprowadzenia Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii (CSIRE).
Nowe zasady rozliczeń dla prosumentów
Ustawa wprowadza zmiany w systemie rozliczeń prosumentów, w szczególności:
- Możliwość wyboru systemu rozliczeń: na podstawie rynkowej miesięcznej ceny energii (RCEm) lub godzinowej ceny energii (RCE).
- Zwiększenie zwrotu niewykorzystanych środków przez prosumentów w okresie 12 miesięcy z obecnych 20% do 30%.
- Aktualizacja współczynnika depozytu prosumenckiego z 1,0 do 1,23.
Nowe przepisy zastępują system net-metering (oparty na opustach) bardziej rynkowym modelem net-billing, który zakłada sprzedaż nadwyżek energii oraz rozliczanie kosztów zakupu energii za pośrednictwem konta prosumenckiego.
Wsparcie dla przemysłu energochłonnego
W ramach nowelizacji wprowadzono dwa poziomy ulg dla odbiorców energochłonnych:
- 85% obowiązku – dla przedsiębiorców narażonych na szczególne ryzyko tzw. "ucieczki emisji".
- 75% obowiązku – dla przedsiębiorstw narażonych na umiarkowane ryzyko.
Dodatkowo utrzymano kryterium energochłonności na poziomie 3%, które kwalifikuje przedsiębiorstwo jako odbiorcę energochłonnego. Ustawa przewiduje również wprowadzenie opłaty wyrównawczej dla odbiorców korzystających z ulg. Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało wsparcie dla sektora energochłonnego w wysokości 500 mln zł w 2025 roku.
Taryfy gwarantowane dla OZE
Nowelizacja wprowadza wsparcie w postaci taryf gwarantowanych dla wytwórców energii z małych instalacji wodnych i biogazowni:
- Do 31 grudnia 2025 r. – prawo do taryf gwarantowanych przysługuje wytwórcom energii z instalacji o mocy do 400 kW.
- Od 1 stycznia 2026 r. – prawo to będzie przysługiwało dla instalacji o mocy do 200 kW.
Przesunięcie wejścia w życie przepisów dotyczących prosumentów wirtualnych
Nowelizacja zakłada przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów dotyczących prosumentów wirtualnych energii odnawialnej na dzień 2 lipca 2025 r. Przepis ten dotyczy m.in. inwestorów elektrowni wiatrowych, którzy zobowiązani będą do przeznaczenia 10% mocy zainstalowanej elektrowni na potrzeby mieszkańców gminy w formie prosumentów wirtualnych na okres 15 lat.
Podsumowanie
Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii jest kluczowym krokiem w kierunku osiągnięcia celów klimatycznych Polski oraz rozwoju sektora OZE. Przyjęte rozwiązania zapewnią większą elastyczność dla prosumentów, przyspieszą realizację inwestycji w odnawialne źródła energii oraz wzmocnią konkurencyjność polskiego przemysłu energochłonnego na rynku unijnym.
