Długo oczekiwany program Mój Prąd 4.0 ruszy 15 kwietnia 2022 r. W jego ramach prosumenci będą mogli otrzymać dofinansowanie zakupu instalacji fotowoltaicznych, które zostaną podpięte do nowego systemu rozliczeń net-billing. Co ważne, o dotację będą mogli ubiegać się także właściciele starszych instalacji, choć trzeba będzie spełnić jeden bardzo ważny warunek. W tym przypadku po raz pierwszy promowany ma być nowy system rozliczeń net-billing, który od 1 kwietnia zastąpi stosowany do tej pory system upustów.
Co jednak oznaczało “rozliczanie się na starych zasadach”? Otóż istniały dwa sposoby rozliczania się z fotowoltaiki (przy instalacji typu on-grid):
- Net-metering (system opustów) - prosument wytwarza energię z paneli fotowoltaicznych i nadwyżkę wprowadza do sieci, by później móc odebrać nawet 70-80 proc. wprowadzonej energii. W praktyce oznacza to bardzo niskie rachunki za prąd w ciągu roku, szczególnie wtedy, gdy panele wytwarzają jej zbyt mało. Pozwala na wykorzystywanie nadwyżek energii elektrycznej w okresach, kiedy nasłonecznienie w naszym regionie nie jest wystarczające. W zależności od mocy naszej instalacji, możemy pobrać różną ilość energii elektrycznej z sieci. System opustów podzielony jest na dwie części. Jeżeli posiadamy mikroinstalację o mocy do 10kW, za każdy przesłany 1 kWh otrzymujemy z powrotem 0,8 kWh, natomiast posiadając instalację od 10 kW do 50 kW możemy pobrać 0,7 kWh. Na pobranie tej energii mamy 365 dni od jej wprowadzenia. Aby dokładnie wytłumaczyć system opustów w Polsce, najlepiej posłużyć się przykładem. Załóżmy, że posiadamy instalację fotowoltaiczną o mocy 5 kWp. W czerwcu panele wygenerowały łącznie 500 kWh, z czego 400 kWh zostało wykorzystane w domu. Pozostałe 100 kWh przesłaliśmy do sieci energetycznej i możemy pobrać 80% tej energii w czasie słabego nasłonecznienia w przeciągu 365 dni.
- Net-billing – to rozliczanie kosztowe opierające się o wartość energii zakupionej i oddanej. Mówiąc prościej, prosumenci będą sprzedawać nadwyżki energii wprowadzonej do sieci po określonej cenie, a za energię pobraną będą płacić jak inni odbiorcy. Net-billing zakłada, że pieniądze ze sprzedaży nadwyżki energii z fotowoltaiki będą znajdować się w depozycie przez okres 12 miesięcy. Dzięki nim prosument będzie mógł płacić za zużytą energię. Środki, które pozostaną niewykorzystane, będą im wypłacane. Ograniczono jednak wysokość wypłacanej kwoty, aby zabezpieczyć się przed ewentualnym przewymiarowywaniem instalacji i nadprodukcją. Nie może być ona wyższa niż 20% wartości prądu, który został wprowadzony do sieci w danym miesiącu. Wyprodukowane nadwyżki będą sprzedawane po średniej cenie z rynku hurtowego z poprzedniego miesiąca, a od połowy 2024 roku - po średniej cenie godzinowej.
Oznacza to, że do 31 marca 2022 r. należało zainstalować i uruchomić przydomową instalację fotowoltaiczną. Wciąż oczywiście nie wiemy, jak przełoży się to na rachunki, ale możemy założyć, że stary system był bardziej opłacalny od nowego Net-billing.
Zgodnie z założeniami programu, dofinansowanie samej instalacji PV ma wynosić maksymalnie 4 tys. zł, ale jeśli zdecydujemy się rozszerzyć ją też o inne elementy, to kwota wzrasta do 5 tys. zł. Tymi dodatkowymi elementami są magazyn ciepła, na który można otrzymać dotację do 5 tys. zł lub magazyn energii elektrycznej, do którego dopłata może wynieść 7,5 tys. zł. Do tego możliwe jest też uzyskanie do 3 tys. zł na współpracujące z tymi urządzeniami inteligentne systemy zarządzania energią HEMS/EMS. Maksymalna kwota dofinansowania dla nowych użytkowników może więc wynieść łącznie nawet 20 tys. 500 zł.
Istnieje jednak również opcja dla obecnych posiadaczy instalacji PV. By jednak otrzymać jakiekolwiek pieniądze, należy zmienić swój obecny system rozliczeń na net-billing. Tutaj mamy jednak dwie sytuacje. Pierwsza dotyczy osób, które korzystały z dofinansowania w poprzedniej edycji programu – w takim przypadku mogą otrzymać do 2 tys. zł dofinansowania fotowoltaiki. Dopłaty do magazynów ciepła i energii oraz systemów HEMS/EMS są dokładnie takie same jak dla nowych instalacji.
Czytaj więcej: Mój Prąd – nawet do 20,5 tys. zł dofinansowania fotowoltaiki i magazynów energii
Zgodnie z art. 18 ust. 5 ustawy z 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. z 2021 r. poz. 2166) – dalej u.e.e., informacje o zrealizowanych przedsięwzięciach służących poprawie efektywności energetycznej oraz wysokości uzyskanej w wyniku ich realizacji oszczędności energii finalnej do centralnego rejestru oszczędności energii finalnej (CROEF) wprowadzają instytucje:
1) zawierające z wnioskodawcami umowy o dofinansowanie, w rozumieniu art. 2 pkt 26 ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 818), projektów realizowanych w ramach programów i instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 4, lub podejmujące decyzje o dofinansowaniu, w rozumieniu art. 2 pkt 2 tej ustawy, takich projektów,
2) inne niż wskazane w pkt 1, zawierające z wnioskodawcami umowy o dofinansowanie przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej u odbiorcy końcowego, realizowanych w ramach programów i instrumentów finansowych, o których mowa w ust. 4, lub przyznające dofinansowanie takich przedsięwzięć.
Dane do CROEF wprowadza podmiot, który przyznał dofinansowanie na przedsięwzięcie służące poprawie efektywności energetycznej (np. wymiana pieców, montaż paneli fotowoltaicznych). Jeżeli starosta udzielił dofinansowania z własnego budżetu na takie przedsięwzięcie, to powinien wprowadzić dane do CROEF.
Na początku drugiego kwartału tego roku uruchomiony zostanie program „Ciepłe mieszkanie”, wspierający m.in. wymianę źródeł ciepła oraz stolarki okiennej i drzwiowej w budynkach wielorodzinnych – zapowiedział wiceprezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Paweł Mirowski.
- Program "Ciepłe mieszkanie" będzie uzupełniać - w formie odrębnego programu - program "Czyste powietrze", wspierający m.in. termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych.
- Będzie to pogram przeznaczony dla zabudowy wielolokalowej. Program, którego nie należy łączyć z Czystym powietrzem, ale niosący te same zadania - dbanie o jakość powietrza - wyjaśnił Paweł Mirowski.
- Wzorem programu "Czyste powietrze", w "Ciepłym mieszkaniu" zastosowana będzie formuła współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska, które będą podpisywały umowy z gminami na zasadach wykorzystywanych obecnie w ogólnopolskim programie usuwania azbestu ze środowiska.
Przedsięwzięcie, pilotażowo realizowane w minionym roku w woj. zachodniopomorskim i dolnośląskim oraz w Pszczynie na Śląsku, będzie uzupełniać - w formie odrębnego programu - program "Czyste powietrze", wspierający m.in. termomodernizację i wymianę źródeł ciepła w domach jednorodzinnych.
Trzecia część programu „Czyste Powietrze” z najwyższym dofinansowaniem do 69 tys. zł przy miesięcznym dochodzie nie większym niż 900 lub 1260 zł na osobę (dotyczy odpowiednio gospodarstw wieloosobowych i jednoosobowych), oraz dla osób z ustalonym prawem do zasiłku, a także zmiany dotychczasowego programu, żeby jeszcze łatwiej sięgać po dotacje – to kolejne kroki milowe w walce ze smogiem. Minister Klimatu i Środowiska Anna Moskwa, podczas wizyty w Bieruniu na Śląsku, ogłosiła, że nowe zasady w „Czystym Powietrzu” zaczną obowiązywać od 25 stycznia 2022 r.
Czytaj więcej: Nowa część programu „Czyste Powietrze” – wsparcie nawet do 69 tys. zł
